20.yüzyılın ortalarında Dominik Cumhuriyeti, General Rafael Trujillo’nun 1930'dan 1961’e kadar süren diktatörlüğüyle anılır. Bu dönemde işkenceler, zorla kaybettirmeler, ifade özgürlüğünün yok edilmesi ve kadınların sistematik olarak bastırılması gibi pek çok insan hakları ihlali yaşanmıştır. Bu baskıcı rejime karşı direnişin simgelerinden biri, Mirabal Kardeşler –Patria, Minerva ve María Teresa– olmuştur. “Las Mariposas” (Kelebekler) olarak bilinen bu üç kız kardeş, sadece diktatörlüğe değil, aynı zamanda ataerkil düzene de başkaldıran cesur kadınlar olarak tarihe geçmiştir. Onların hikâyesi, kadınların siyasi aktivizmi ve toplumsal adalet için verdikleri mücadelenin ilham verici bir örneğidir.
Patria (1924), Minerva (1926) ve María Teresa (1935) Mirabal kardeşler, Dominik Cumhuriyeti'nin kırsal bir bölgesinde doğmuş ve eğitimli bir ailede büyümüştür. En dikkat çekici figürlerden biri olan Minerva, erken yaşlardan itibaren diktatörlüğün baskılarına karşı duyarlılık geliştirmiştir. Hukuk eğitimi alan Minerva, üniversite yıllarında politik farkındalığını artırmış ve Trujillo karşıtı muhalif çevrelerle yakın ilişkiler kurmuştur.
Kardeşler, 1959 yılında Trujillo rejimine karşı kurulmuş olan "14 Haziran Hareketi"ne (Movimiento 14 de Junio) katıldılar. Bu hareketin amacı, diktatörlüğü sona erdirmek ve ülkede demokratik bir yönetim kurmaktı. Mirabal kardeşler, bu hareketin hem aktif üyeleri hem de örgütleyici figürleri oldular. Kadın olmalarına rağmen erkek egemen siyasal alanda cesaretle mücadele etmeleri, onları rejimin hedefi hâline getirdi.
25 Kasım 1960 tarihinde Patria, Minerva ve María Teresa, siyasi görüşleri nedeniyle Trujillo’nun gizli polisleri tarafından kaçırılarak vahşice öldürüldü. Arabaları bir uçurumdan aşağı yuvarlanarak olay bir "trafik kazası" gibi gösterilmeye çalışılsa da, kamuoyunun baskısı ve tanıkların ifadeleri olayın suikast olduğunu kısa sürede açığa çıkardı. Bu olay, Trujillo rejimine karşı halkın öfkesini artırdı ve sonunda Trujillo'nun 1961 yılında suikasta kurban gitmesine giden süreci tetikledi.
Mirabal kardeşlerin hikâyesi, sadece politik bir direniş değil, aynı zamanda ataerkil bir düzene karşı feminist bir başkaldırıdır. Trujillo’nun kadınları cinsel obje olarak gören ve onları sistematik olarak istismar eden bir lider olduğu bilinmektedir. Minerva Mirabal, diktatörün cinsel tacizine uğradığında ona boyun eğmemiş, bu da rejimin ona olan öfkesini artırmıştır. Kadınların sesi olmaya çalışan Mirabal kardeşler, kadınların politikada yer alma hakkını, özgür düşünceyi ve eşitliği savunmuştur.
1999 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 25 Kasım’ı “Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü” olarak ilan etmiş ve bu tarih doğrudan Mirabal kardeşlerin ölüm gününe atıfta bulunmuştur. Bu kararla birlikte Mirabal kardeşler, küresel düzeyde kadına yönelik şiddetle mücadelede birer sembol hâline gelmiştir.
Mirabal kardeşlerin mücadelesi bugün Latin Amerika başta olmak üzere dünyanın birçok yerinde kadın hareketlerine ilham vermeye devam etmektedir. Özellikle feminist hareketler, Mirabal kardeşleri kadınların politik öznesi olmasının tarihi bir kanıtı olarak sahiplenmektedir. “Las Mariposas”, kadınların sadece mağdur değil, aynı zamanda dirençli ve dönüştürücü aktörler olduğunu göstermiştir.
Birçok ülkede 25 Kasım’da düzenlenen yürüyüşlerde Mirabal kardeşlerin resimleri taşınmakta, isimleri sloganlarda yaşatılmaktadır. Sanat, edebiyat, tiyatro ve sinema alanlarında da onların yaşamı defalarca anlatılmış, örneğin Julia Alvarez’in In the Time of the Butterflies (1994) adlı romanı hem edebi hem de sinematografik olarak Mirabal kardeşlerin mirasını geniş kitlelere ulaştırmıştır.
Mirabal kardeşlerin hikâyesi, yalnızca Dominik Cumhuriyeti’nde değil, tüm dünyada özgürlük, eşitlik ve kadın hakları mücadelesinin bir sembolüdür. Onların cesareti, baskıya karşı direnişleri ve kadınların kolektif gücüne olan inançları, günümüzde feminist hareketler için güçlü bir referans noktasıdır. "Las Mariposas" yalnızca geçmişteki bir direnişin kahramanları değil, aynı zamanda geleceğin eşitlikçi dünyasını kurma yolunda ilham veren öncülerdir.
https://www.petrol-is.org.tr/kadindergisi/sayi57/mirabal.htm
